تنبلی تخمدان ها
تنبلی تخمدان اصطلاحی عامیانه است و بسیاری از زنان با این مشکل مواجه هستند. این عارضه شامل تخمدان هایی می شود که به دلایل مختلفی از کار افتاده اند:
یائسگی زودرس، توقف رشد تخمدان ها و قاعدگی 2 الی 3 ماه یک بار از جمله موارد تنبلی تخمدان است.
دکتر ابوطالب صارمی، فوق تخصص نازایی در گفتگو با جام جم می گوید: گاهی دختران به دلیل تولید نشدن محرکه ای برای رشد تخمدان از سوی مغز، عادت ماهیانه نمی شوند که به آن آمنوره می گویند و عده ای دیگر با این که تخمدان دارند، ولی سلول های تولید مثل در آن ها شکل نیافته و در نتیجه اوایل بلوغ یا پس از چند سال با قطع ناگهانی قاعدگی مواجه می شوند که به آن یائسگی زودرس گفته می شود که می تواند به دلیل ژنتیک، جراحی یا اشعه درمانی باشد.
به گفته وی اگر به تخمدان افرادی که تحت درمان اشعه درمانی هستند اهمیت داده نشود، آن ها رو به تنبلی می روند و بعدها قطع عملکرد(تولید تخمک) در آن ها رخ می دهد.
دکتر صارمی درخصوص تخمدان های پلی کیستیک خاطرنشان می کند: تنبلی تخمدان به 2 بخش تخمدان های پلی کیستیک و تخمدان های مولتی کیستیک تقسیم می شود که در تخمدان های پلی کیستیک، قاعدگی ها نامنظم و به صورت هر 2 الی 3 ماه یک بار رخ می دهد که چاقی و رویش موهای زائد نیز از علائم آن محسوب می شود.
در این بیماری کیست های متعدد ریز یک سانتی متری همچون گردنبند مرواریدی اطراف تخمدان را احاطه کرده اند.
طبق تحقیقات صورت گرفته در جوامع شرقی به خصوص در رنگین پوست ها(مثل ایرانی، هندی و آریایی نژادها) زمینه این بیماری بیشتر از سفید پوستها است، پس شانس این افراد نیز در ابتلا به نازایی، سرطان رحم و سینه بالا است.
به گفته این پزشک، دختران نیز دچار تخمدان های پلی کیستیک می شوند و هرازگاهی خونریزی های غیرطبیعی آن ها باعث می شود با لخته های شدید خون مواجه شوند که به پزشک مراجعه می کنند و در این مواقع پزشک خونریزی را قطع و تنبلی را به ظاهر تا پس از ازدواج مخفی نگه می دارد و وقتی بیمار خواهان فرزند باشد، متخصص با تدابیر در نظر گرفته شده از تولید کیست های ریز توسط تخمدان ممانعت به عمل می آورد و شرایط بزرگ شدن یک کیست کوچک در اطراف تخمدان(تاول) را مهیا می کند تا بیمار شرایطی همانند زن بالغ و سالمی که در روزهای 12 الی 14 قاعدگی یکی از این تاول های بزرگش(کیست) می ترکد و تخمک آزاد کرده و قاعده می شود، داشته باشد تا شانس حاملگی بالا برود.
علل تخمدان های پلی کیستیک
دکتر صارمی درخصوص این که چرا تخمدان های پلی کیستیک به وجود می آیند، میگوید: در این باره تئوری های فراوانی وجود دارد، ولی دلیل صد در صدی وجود ندارد، اما می توان ژنتیک، تغذیه و تاثیر محیط را از دلایل آن برشمرد.
شرایط متفاوت دختران
طبق بررسی های صورت گرفته، سن بلوغ در دختران متفاوت است و دختران مناطق حاره سریع تر از دیگر دختران در 10 تا 11 سالگی به بلوغ می رسند، ولی در کشورهای اسکاندیناوی سن بلوغ دختران 16 تا 20 سال است.
دکتر صارمی در این خصوص، گرما و آفتاب را یکی از دلایل زود هنگام بلوغ ذکر می کند و می افزاید: این سن در ایران در حد وسط قرار دارد، ولی اگر در کشوری همچون ایران دختر تا 16 سالگی به بلوغ نرسید باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
دیر یا زود قاعده شدن دختران می تواند یکی از علائم تنبلی تخمدان محسوب شود. اگر دختران هنگام قاعدگی اختلال خونریزی نداشته باشند، ولی دائم در حال چاق شدن باشند مراجعه به پزشک غدد یا متخصص زنان ضرورت دارد، چون یکی از دلایلی که باعث ایجاد تخمدان های پلی کیستیک می شود بیماری ای به نام مقاومت به انسولین است. در برخی به علت این که انسولین آن ها فعال نیست، قند سوخته نمیشود و در نتیجه به چربی تبدیل می شود و چون قندی در خون شان نیست همیشه گرسنه اند. این چاقی ها مقاومت نسبت به انسولین خود را با تنبلی تخمدان نشان می دهند. پس انجام آزمایش هورمون و تست قند خون ضرورت دارد.
دکتر صارمی با اذعان این که لکه بینی نیز می تواند از علائم تنبلی تخمدان باشد، می افزاید: گاهی لکه بینی ها می تواند به دلیل نقص تولید پروژسترون یا جسم زرد باشد که پیش از قاعدگی رخ می دهد و از مشکلات هورمونی محسوب می شود، ولی لکه بینی های پس از قاعدگی می تواند بر اثر کمبود هورمون استروژن باشد که پولیپ داخل رحم یا فیبروم را به همراه خواهد داشت.
توصیههای پزشکی
بهتر است دختران و زنان پس از مشاهده عدم نظم در سیکل ماهانه خود یا هنگام مشاهده رویش موهای زائد و درد پستان هنگام قاعدگی به پزشک مراجعه کنند و وضعیت خود را کنترل کنند، چرا که تنبلی تخمدان درمان قطعی ندارد و بیمار تا وقتی از دارو استفاده کند قاعدگی منظم خواهد داشت و گاهی با قطع درمان، خونریزی تا حدی می رسد که خطر مرگ را برای فرد به همراه خواهد داشت.
قرص های ضدبارداری می تواند بهترین درمان این بیماری محسوب شود و این افراد باید تا زمان یائسگی از این قرص ها استفاده کنند.