علت تعریق زیاد پا
یکی از مشکلاتی که گاه در محیطهای عمومی و حتی محیط خانواده آزاردهنده میشود، بوی نامطبوع پاهاست که اطرافیان را گریزان میکند. این اختلال بر اثرِ وجود باکتریهایی است که رطوبت و حرارت را در پاها، جوراب و کفش افراد ایجاد میکند. در واقع، باکتریهای مضر رطوبت و حرارت موجود را تغذیه میکنند و به مرور چندبرابر میشوند.
غدد عرق موجود در پا که به بیش از 250هزار عدد میرسند از دیگر نقاط بدن بیشتر است. بوی پا زمانی ایجاد میشود که تعریق بیش از حد پا پوشش کفش و جوراب را خیس میکند. عرق، محیط مناسبی برای رشد و ایجاد بوی بد باکتریها فراهم میآورد.
تعریق و بوی بد پاها، جوراب و کفش، از علائم وجود باکتری در این نواحی است. اغلب پوشیدن کفشهایی که تهویه هوای مناسبی ندارند، پوتینهای غیرچرمی و از جنس چرمهای مصنوعی یا استفاده از جورابهای غیرنخی، نایلونی یا پلیاستر احتمال رشد باکتریها و ایجاد بوی نامطبوع را بیشتر میکند. باکتریها از سلولهای مرده پوست پا تغذیه میکنند.
بهطور کلی پای همه افراد ممکن است در هر دما و زمانی دچار تعریق و در نتیجه بوی نامطبوع شود، ولی نوجوانان و زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی در بدنشان، بیشتر در معرض تعریق پا قرار دارند.
همچنین، افرادی که ساعتهای زیادی در طول روز کفش به پا دارند، کسانی که استرس زیادی دارند و نیز افرادی که دچار اختلال تعریق بیش از حد هستند، بیشتر دچار تعریق و بوی بد پا میشوند. عفونتهای قارچی نیز مانند عفونت «پای ورزشکاران» بوی بد پا را به دنبال دارد. با هر بار تعریق پاها و خیسشدن کفش، محیط داخل کفش مرطوب میشود و محیط برای رشد و تغذیه باکتریها مهیا میشود. قرارگیری این کفشها در محل تاریک احتمال رشد و نمو باکتریها را افزایش میدهد.
بوی بد پا را از بین ببرید
هرچند تعریق، معمولا نوعی واکنش طبیعی بدن به شمار میرود، میتوان با انجام راهکارهایی ساده مانع تشدید آن شد. پزشکان توصیه میکنند افراد مبتلا به بوی نامطبوع پا باید در روزهای متوالی از یک کفش استفاده نکنند؛ چرا که بر اثر تعریق، دستکم به 24 ساعت نیاز است تا داخل کفش کاملا خشک شود.
شستن پاها با آب و صابون پس از درآوردن کفش ممکن است تا حدودی بوی نامطبوع پا را از بین ببرد؛ ولی برای نابودی باکتریها کافی نیست، بلکه برای این کار باید از سنگپا برای ساییدن کف پا یا صابون آنتیباکتریال استفاده کرد.
خشک کردن کامل پاها بعد از شستن یا تعریق و از بین بردن رطوبت آنها تا حد زیادی مانع رشد باکتریها میشود. فضای بین انگشتهای پا نیز باید به طور کامل خشک شود.
استفاده از ضدتعریقها تا حد زیادی مانع عرق پا میشود. مناسبترین زمان استفاده از این مواد شبها و بویژه بعد از شستن و خشککردن پاهاست و در طول روز پاها را خشک نگه میدارد. ضدتعریقها به الکترولیتهای موجود در عرق پا واکنش میدهند و موادی تولید میکنند که غدد عرق را مسدود میکند. از آنجا که ضدتعریقها معمولا لیز بوده، بهتر است بلافاصله پیش از خروج از منزل از آن استفاده نکنید.
استفاده منظم از ترکیب سرکه و الکل روی پوست آسیبدیده پا و مابین انگشتان پا به وسیله قطرهچکان و پخشکردن آن بسیار مفید است. سرکه باعث از بین رفتن قارچها و الکل موجب نابودی باکتریها میشود و به مرور بوی نامطبوع پا را از بین میبرد.
استفاده از پودر تالک به منظور خشککردن پاهای عرقکرده و نیز استفاده از جوششیرین که محیطی قلیایی ایجاد میکند، مانع تداوم رشد باکتریها میشود.
پوشیدن صندل و کفشهایی که فضای کافی برای گردش هوا داشته باشند، بویژه در فصول گرم سال، مفید است. در فصول سرد هم بهتر است از کفشهای چرم یا الیاف طبیعی استفاده کنید. پوشیدن کفشهای لاستیکی و پلاستیکی مانع جریان یافتن هوا بین انگشتان پا و احتمال ایجاد قارچ بین انگشتان میشود.
در این میان، تعویض روزانه جوراب نیز نباید فراموش شود. جوراب هنگام تعریق، عرق پا را جذب میکند و براحتی بعد از خارج کردن آن از پا خشک میشود. موقع شستن جورابها نیز آنها را پشت و رو کنید تا باکتریها راحتتر شسته شوند. از جورابهای نخی یا پشمی استفاده کنید. جورابهای غیرجاذب از جنس نایلون باعث به دام انداختن و تجمع باکتریها اطراف انگشتان پا میشود.
استفاده از جوششیرین و پودر بچه در لابهلای انگشتان و کف پا مانع تعریق میشود و در نتیجه احتمال ایجاد باکتریها و قارچها را کاهش میدهد. همچنین استفاده از آبنمک و شستن پاها داخل محلول به نوعی پاها را ضدعفونی میکند؛ ولی بعد از خیسکردن پا در آب نمک، فقط آن را خشک کنید.
مصرف برخی مواد غذایی احتمال تعریق را افزایش میدهند، بنابراین پزشکان توصیه میکنند از خوردن آن غذاها خودداری کنید. موادی که بو و طعم تند و گزندهای دارند مانند سیر، پیاز، موسیر و فلفل باید تا حد امکان در رژیم غذایی کمتر گنجانده شوند. بو و طعم تند آنها از طریق جریان خون وارد بدن میشود و روی غدد عرق بدن از جمله پاها تمرکزمیکند.
استرس و اضطراب از عوامل تشدید تعریق است. اگر شما هم جزو افرادی هستید که با استرس دچار تعریق میشوید، باید تغییراتی در زندگیتان ایجاد کنید و از راهکارهای کاهش استرس در درمان تعریق استفاده کنید.
تربچه راهکار طبیعی دیگری است؛ یعنی با لهکردن آن و به دست آوردن عصاره قرمز تربچه که حاوی محلولی ضدبوست. از سوی دیگر، چای سیاه به دلیل اسید تانیکی که دارد قابض است و مانع تعریق پاها میشود. این راهکارها شاید ساده به نظر برسد، ولی نکته مهم اینجاست که رعایت روشهای ساده و پیشپاافتاده مانع رشد باکتریها و از بین رفتن بوی بد پاها میشود.