بهترین طرز برخورد با بچه های عصبانی

بهترین طرز برخورد با بچه های عصبانی

هنگامی که کودکی خشمگین شده است، نباید پشت رفتارهای پرخاشگرانه او دنبال نقشه‌های شرورانه باشید. او فقط یک بچه است! اما این روز‌ها تعداد بچه‌های عصبانی زیاد شده و بسیاری از والدین واقعا نمی‌‌دانند چطور می‌توانند خشم فرزندشان را کنترل کنند و او را فردی آرام و خونسرد بار بیاورند...

کودکان نسل امروز در دریایی از فیلم‌ها، بازی‌ها، داستان‌ها و مسابقه‌های تلویزیونی غرق شده‌اند. قبولش سخت است اما پسر بچه‌ها- و چه بسا دختربچه‌ها- این تصاویر را با دقت نگاه می‌کنند و با لذت بردن از قدرت شخصیت‌های داستانی یا قهرمانان مسابقه، صبح روز بعد، همه آموخته‌های خود را در مدرسه برای هم‌کلاسی‌های خود تعریف و با آنها تمرین می‌کنند. در گذشته، خشن‌ترین صحنه‌ها و داستان‌هایی که بچه‌ها می‌دیدند و می‌شنیدند، جنگ سپاهیان داستان‌های تاریخی بود اما امروزه بچه‌ها خشونت و دعوای تن به تن را زیاد می‌بینند. پیشرفت انواع نرم‌افزار‌های کامپیوتری و روش‌های فیلم‌برداری و تدوین فیلم‌ها نماهای نزدیک از خشونت را در اختیار کودکان قرار می‌دهند. کودک صحنه تیراندازی، شمشیر کشیدن، کتک‌کاری و دیگر اعمال وحشیانه را از نزدیک حس می‌کند.

عامل دیگری که باعث القای خشونت به بچه‌ها می‌شود، به تصویر کشیدن قهرمان‌هایی قوی و خشن است که در تمام طول داستان یا بازی می‌توانند هرکس را که خواستند از سر راه خود بردارند. تحقیق‌ها حاکی از آن است که 40درصد صحنه‌های خشن فیلم‌ها و سریال‌ها فقط به شخصیت‌های خوب داستان اختصاص داده می‌شوند. بنابراین کودک یاد می‌گیرد که آدم‌های خوب، قوی و خشن‌اند.

محققان دریافته‌اند هریک ساعت برنامه تلویزیونی خشنی که کودک ببیند، خطر قلدر شدن او را در سنین 6 تا 11 سالگی حدود 6 تا 9 درصد افزایش می‌دهد. به علاوه، دختر بچه‌هایی که چنین برنامه‌هایی را می‌بینند در آینده زنانی خشمگین و عصبی خواهند شد.

نقش والدین در خشن شدن بچه‌ها

با وجودی که تلویزیون، فیلم‌ها، بازی‌های کامپیوتری و موسیقی‌های سبک جدید و غربی در افزایش خشم کودکان تاثیر دارند اما می‌توان آنها را از دسترس کودک دور کرد. والدین می‌توانند با مراقبت بیشتر از فرزندشان و قرار دادن الگوهای سالم و بهتری برای آنها سلامت روانی فرزندان خود را تضمین کنند اما مساله این است که والدین محدودیت‌های لازم را ایجاد نمی‌‌کنند. از طرفی، خود والدین هم از این رسانه‌ها الگوبرداری می‌کنند، بنابراین حتی اگر رسانه‌های ترویج‌دهنده خشونت را هم از کودک منع کنیم، کودکان با دیدن بزرگ‌تر‌ها خشونت را یاد می‌گیرند. آنها می‌بینند بازیکن‌های محبوب فوتبال حین بازی ناگهان با یکدیگر گلاویز می‌شوند، رانندگان در خیابان سر یک تصادف کوچک یقه یکدیگر را می‌گیرند، مردم یا اعضای خانواده با هم درگیری‌های لفظی دارند و... کودک تمامی این تصاویر را ضبط می‌کند.

والدین باید چه‌کار کنند؟

خشم، یکی از احساس‌های طبیعی انسان است و هرکس درجه‌هایی از آن را دارد اما کودکان باید از ابتدایی‌ترین مراحل تربیتی‌شان یاد بگیرند که چطور این احساس سرکش خود را مهار کنند. درگذشته والدین با دیدن این رفتار‌ها در فرزندشان او را تنبیه می‌کردند یا نهایتا از او می‌خواستند برود یک بالش را بزند! اما امروزه تکنیک‌های مفیدی برای کنترل خشم توصیه می‌شود:

• کودکان 3 تا 5 ساله: هنگامی که فرزندتان خشمگین شد، یک ظرف حباب‌درست‌کن به او بدهید. لازمه حباب درست کردن، تمرکز بر تنفس است. تنفس آرام و شمرده، احساس‌های جوشان کودک را آرام می‌کند. به مدت چند هفته روزی یک دقیقه با فرزندتان حباب درست کنید. بعد از اینکه حباب درست کردن را یاد گرفت، از او بخواهید با کمک گرفتن از قوه تخیلش حباب‌های متفاوتی درست کند. لطافت حباب‌ها و تلاش برای ساخت آنها روحیه کودک را آرام‌تر می‌کند.

• کودکان 6 تا 8 ساله: با پایان دوره خردسالی کودک یاد می‌گیرد که افکار خود را مدیریت کند و حتی تغییر دهد. ابتدا با حوصله به او کمک کنید محرک‌های خشمش را شناسایی کند. به عنوان نمونه ممکن است هنگامی که کسی او را هل می‌دهد یا با عنوان زشتی صدایش می‌زند یا مسخره‌اش می‌کند، عصبانی شود. حال به او یاد دهید که چطور بر خشمش غلبه کند. به او بفهمانید که در برخوردهای اجتماعی‌اش باید صبور باشد، قبل از هر اقدامی نفسی عمیق بکشد و اگر می‌تواند چند قدم از آنچه عصبانی‌اش کرده فاصله بگیرد؛ در دل جملات آرام کننده بگوید؛

به عنوان نمونه: «از پسش بر می‌آیم» یا «مهم نیست». در نهایت هم رفتار‌های عاقلانه و مودبانه را به او آموزش دهید؛ به عنوان نمونه: «این توپه منه، لطفا پسش بده» یا «چه حرف زشتی زدی، من این طوری حرف نمی‌‌زنم»؛ به او یاد بدهید قرار نیست کسی با اعمال خشونت بیشتر برنده شود. علایم جسمی عصبانیت را به او بیاموزید. به او بگویید که هر وقت کسی عصبانی می‌شود، بلندتر حرف می‌زند، صورتش قرمز می‌شود، دست‌هایش را حین صحبت به شدت تکان می‌دهد، ضربان قلبش بالا می‌رود، اخم می‌کند، دهانش خشک می‌‌شود و تندتند نفس می‌کشد. سپس از او بخواهید اگر این علایم را در خودش دید یاد توصیه‌های شما بیفتد.

• کودکان 9 تا 12 ساله: به فرزندتان بیاموزید قبل از هر کاری به خصوص واکنش‌های خشمگینانه فکر کند. این بار که فرزندتان با یکی از هم‌سالانش دعوایش شد بگذارید تا هرجا که می‌خواهد پیش برود سپس از او بپرسید: «دعوایت را کردی؟ عصبانیتت را نشان دادی؟ نتیجه چه شد؟ مشکلت حل شد؟ چه کار می‌خواهی بکنی؟ اگر دوباره دعوایت شد هم می‌خواهی همین رفتار‌های زشت را داشته باشی؟»